Ev Haczi ve Meskeniyet

Özet

Borçlunun ‘haline münasip’ tek evi kural olarak haczedilemez. Ancak istisnalar ve süreler nedeniyle bu koruma otomatik değildir; borçlunun icra hukuk mahkemesinde ‘meskeniyet (haczedilmezlik) şikayeti’ yoluna gitmesi gerekir.

Hızlı Bakış

· Dayanak: İİK’da haczedilemeyen mal ve haklar arasında ‘borçlunun haline münasip evi’ sayılır; kapsam-istiknalar içtihatlarla şekillenir.

· Aile konutu şerhi tek başına hacze/satışa engel değildir; esasen eşin tasarruflarını sınırlar.

· İpotek/konut kredisi: Hacizden önce kurulmuş ve borcu devam eden ipotek için meskeniyet ileri sürülemez.

· Lüks veya ihtiyaç fazlası konut: Değer aşırıysa satış + borçluya ‘haline münasip bedel’ bırakılması mümkündür.

· Birden fazla konut: Koruma yalnızca fiilen yaşanan ve haline münasip mesken için geçerlidir.

· Süre: Haczi öğrenince derhal başvuru; uygulamada 7 günlük sürenin hak düşürücü olduğuna kararlar vardır.

Adım Adım Yol Haritası

· Haczi/satış ilanını öğrenir öğrenmez dosya numarasını ve tapu bilgilerini alın.

· Deliller: MERNİS adresi, faturalar, okul/kreş, muhtarlık yazısı, aile bireyleri, gelir durumu.

· İcra hukuk mahkemesine meskeniyet şikayeti; taşınmazın fiilen aile konutu ve halinize uygun olduğunu somutlayın.

· Satış planlanıyorsa haline münasip bedelin tespiti ve tarafınıza bırakılması talebini yazın.

· Aile konutu şerhi varsa, satış ilanı ve işlemlerin eşe de tebliğini isteyin.

· İpotekli konutlarda meskeniyet genellikle sonuç vermez; ipotek alacaklısıyla yapılandırma düşünün.

Sık Yapılan Hatalar ve İpuçları

· Gecikme: 7 gün kuralı yönünde kararlar bulunduğundan ‘derhal başvurun’.

· İkamet ispatı eksikliği: Fiilî oturum kanıtlanmazsa koruma uygulanmaz.

· Lüks konut varsayımı: Bilirkişi incelemesiyle belirlenir; aşırı lükste satış + bedel bırakma.

· Aile konutu şerhini yanlış anlamak: Cebri icraya engel değildir.

· İpotek istisnasını göz ardı etmek: Devam eden ipotek meskeniyet iddiasını bertaraf edebilir.

SSS – Sık Sorulanlar

1) Aile konutu şerhi varken evim haczedilir mi?

Evet; şerh tek başına icrai işlemleri durdurmaz, ancak eşe tebligat gerekir.

2) Konut kredili evde meskeniyet olur mu?

Genellikle hayır. Hacizden önce kurulmuş, borcu süren ipotek/konut kredisi meskeniyet iddiasını engeller.

3) Ev tek ama değeri yüksekse?

Satış sonrası bilirkişi ile belirlenen ‘haline münasip’ bedel borçluya bırakılabilir; bakiye alacaklıya ödenir.

4) Birden fazla ev?

Sadece fiilen yaşanan ve haline münasip olan mesken korunur.

5) Ne zaman başvurmalıyım?

Hemen. Uygulamada 7 günlük sürenin hak düşürücü sayıldığı kararlar var.

Uyarı/Not