Trafik Kazası Tazminatı: Hesaplama Esasları ve Uygulama

Sigorta şirketine başvuru, Sigorta Tahkim Komisyonu süreci, güncel teminat limitleri ve zamanaşımı – pratik, anlaşılır bir rehber.

1) Temel Kavramlar ve Kapsam

Trafik kazası nedeniyle beden bütünlüğü zarar gören ya da bir yakını vefat eden kişiler; kusurlu araç işleteni ve sürücüsüne karşı tazminat talep edebilir. Ayrıca kusurlu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası (ZMSS) poliçesi dâhilinde sigorta şirketinden de ödeme istenebilir.

2) 2025 Zorunlu Trafik Sigortası Teminat Limitleri (Asgari)

01.01.2025 – 31.12.2025 dönemi için tipik otomobillerde uygulanmak üzere güncel asgari teminatlar özetle şöyledir:

Araç türüne göre (otobüs, kamyon vb.) kaza başına bedensel teminat tavanları farklılaşabilir. Poliçenizde yer alan limitleri ayrıca kontrol ediniz.

3) Trafik Kazasında Bedensel Zarar Kalemleri

A) Ölüm halinde:

• Cenaze ve defin giderleri

• Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi ve iyileştirme giderleri

• Destekten yoksun kalma tazminatı (yakınlar için)

B) Yaralanma halinde:

• Tedavi giderleri (kamu/özel – SGK kapsamı ve ilave giderler ayrımı aşağıda)

• Geçici iş göremezlik (gelir/ücret kaybı) tazminatı

• Sürekli iş göremezlik (maluliyet) tazminatı

• Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar

• Uygun hallerde bakıcı/rehabilitasyon giderleri, yardımcı cihaz giderleri

4) Sağlık Giderleri – SGK ve Sigorta Şirketi İlişkisi

Trafik kazalarına bağlı sağlık hizmetlerinden kural olarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sorumludur. Bu nedenle kazazedenin tedavi giderleri SGK üzerinden karşılanır; sigorta şirketleri ana hatlarıyla sağlık giderleri teminatından sorumlu tutulmaz. Bununla birlikte uygulamada belgelenemeyen/SGK kapsamı dışında kalan kalemler yönünden araç işleteni, sürücü ve sigorta şirketine yönelinebilecek talepler gündeme gelebilir.

5) Sigorta Şirketine Ön Başvuru Zorunluluğu (KTK m.97)

Dava veya Sigorta Tahkim Komisyonu yoluna başvurmadan önce, kusurlu aracın sigorta şirketine yazılı başvuru zorunludur. Sigorta şirketinin 15 gün içinde yazılı cevap vermemesi ya da verilen cevabın talebi karşılamaması hâlinde dava açılabilir veya tahkime gidilebilir.

6) Sigorta Tahkim Komisyonu Süreci – Süreler ve Pratik Notlar

• Başvuru: Önce sigorta şirketine başvuru yapılmış olmalıdır.

• İnceleme: Dosya hakeme tevdi edildiğinde kural olarak 4 ay içinde karar verilir (tarafların yazılı onayıyla uzayabilir).

• İtiraz: Belirli tutar üstündeki kararlar yönünden itiraz hakem heyetine 10 iş günü içinde başvuru mümkündür; itiraz heyeti 2 ay içinde karar verir.

• Uygulama: Ortalama sonuçlanma süreleri dosyanın niteliğine göre 4–8 ay bandındadır.

7) Maluliyet Raporu ve Tazminat Hesabı (Özet)

Sürekli iş göremezlik tazminatı için kazazedenin maluliyet oranı, 20.02.2019 tarihli “Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde yetkili sağlık kurullarından alınan raporla belirlenir. Yönetmelik ve tıbbî süreç gereği bazı yaralanmalarda kalıcı durumun netleşmesi için kontrol/iyileşme sürelerinin dolması beklenebilir.

Aktüeryal hesaplamada; kazazedenin yaşı, geliri, kusur oranı, maluliyet oranı ve aktif/pasif çalışma süreleri dikkate alınır. Hesap tekniği bilirkişiye özgüdür; bu nedenle dosya bazlı profesyonel destek önerilir.

8) Zamanaşımı

Bedensel zarar tazminatı talepleri haksız fiil niteliğindedir. Türk Borçlar Kanunu m.72 uyarınca zarar gören, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde talebini ileri sürmelidir; her hâlükârda kaza tarihinden itibaren genel zamanaşımı da uygulanır. Fiil aynı zamanda suç teşkil ediyorsa ceza davası zamanaşımı süreleri daha uzun olabilir ve bu süreler esas alınabilir.

9) Sık Sorulan Kısa Cevaplar

• Kusurlu olsam da sigorta öder mi?

Zorunlu trafik sigortası, karşı tarafa verilen zararları kusurunuz oranına bakılmaksızın poliçe limitleri dâhilinde karşılar.

• Yayaya çarptım – tazminatı kim öder?

Zarar, öncelikle kusurlu aracın ZMSS’sinden poliçe limitleri dâhilinde ödenir; limit aşımı varsa sürücü ve işleten müteselsilen sorumludur.

• Tahkim ne kadar sürer?

Kural olarak hakem 4 ay içinde karar verir; uygulamada dosyaya göre yaklaşık 4–8 ayda sonuçlanabilir.

• Sağlık giderlerini sigortadan alabilir miyim?

Kuralen SGK karşılar; SGK kapsamı dışında kalan ve belgelendirilebilen kalemler için sigorta/işleten/sürücüye yöneltilebilecek talepler değerlendirilebilir.

10) Uygulamada Adım Adım

1. Kaza tespit tutanağı ve tüm tıbbi belgeleri toplayın (epikriz, faturalar, raporlar).

2. Kusurlu aracın sigorta şirketine, kalem kalem talep ve belgelerle yazılı başvuru yapın (KTK m.97).

3. 15 gün içinde cevap yoksa/olumsuzsa Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurun veya dava açın.

4. Maluliyet söz konusuysa yetkili hastaneden yönetmeliğe uygun sağlık kurulu raporu alın.

5. Aktüeryal hesap ve talepler için uzman desteği alın; süreleri kaçırmayın (TBK m.72).

Sonuç

Trafik kazalarına bağlı bedensel zarar tazminatında yol haritası; doğru belgeler, doğru başvuru ve güncel limitlerin bilinmesiyle netleşir. Başvuru ve yargılama aşamalarında uzman desteği, süre ve hesap hatalarını önler.